الحمد لله, الْحَمْدُ لِلَّهِ
الَّذِي بِنِعْمَتِهِ تَتِمُّ الصَّالِحَاتُ,
الذي انعم علينا بنعمة الإسلام اَشْهَدُ اَنْ
لاَ اِلَهَ اِلاَّ الله وَحْدَهُ لاَ شَرِيْكَ لَهُ, شَهَادَةً تُنْجِى قَائِلَهَا
مِنَ النِّيْرَانِ, وَاَشْهَدُ اَنَّ سَيِّدِنَا مُحَمَّدًا عَبْدُهُ
وَرَسُوْلُهُ البشير النذير, الْمَبْعُوْثُ رَحْمَةً لِلْعَالَمِيْنَ.
اَللَّهُمَّ صَلِّ وَسَلِّمْ وباك عَلَى سيدنا مُحَمَّدٍ, وَعَلَى آلِهِ
وَأَصْحَابِهِ اجمعين. أَمَّا بَعْدُ؛
فَيَا
أَيُّهَا المسلم، اِتَّقُوا اللهَ حَقَّ تُقَاتِهِ و لا تموتن الا و انتم مسلمون،
وقال الله تعالى فى كتابه الكريم, وهو اصدق القائلين:
يَاأَيّهَا
الّذِيْنَ آمَنُوْا اتّقُوا اللهَ وَقُوْلُوْا قَوْلاً سَدِيْدًا يُصْلِحْ لَكُمْ
أَعْمَالَكُمْ وَيَغْفِرْلَكُمْ ذُنُوْبَكُمْ وَمَنْ يُطِعِ اللهَ وَرَسُوْلَهُ
فَقَدْ فَازَ فَوْزًا عَظِيْمًا،
Ma’asyiral muslimin rahimakumullah,
Wonten ing kesempatan ingkang sae meniko, pertama, kulo senantiasa
ngajak dateng penjenengan sedoyo lan khususipun awak kulo piyambak, monggo
sami-sami ningkataken taqwa dumateng Allah SWT kelawan sa’estu-estunipun taqwa.
Nggeh meniko ajrih dumateng Allah, امتثال اوامر الله واجتناب نواهيه, nglampahi sedoyo perintahipun Allah SWT. Lan
nebihi sedoyo awisan-awisanipun. Keranten kalian taqwa meniko, insyaallah, kito
saget pikantuk derajat kemulyaan ing ngarsane Allah SWT., kados dawuihipun
Allah SWT,
اعوذ بالله من الشيطان
الرجيم: ] إن أكرمكم عند الله أتقاكم[
Sak temene wong kang paling mulyo ing ngarsane Allah yoiku
wong kang paling taqwa ing antarane siro kabeh
Ugi, jalaran taqwa meniko,
insyaallah Allah bade maringi rizki marang kito dateng kito sedoyo saking dalan
ingkang mboten disongko-songko, lan ndade’ake gampil urusan kito.
Dawuhe Allah SWT:
اعوذ بالله من الشيطان
الرجيم: ]وَمَن يَتَّقِ اللَّهَ يَجْعَل لَّهُ مَخْرَجًا وَيَرْزُقْهُ مِنْ حَيْثُ
لَا يَحْتَسِبُ[
Artosipun:
Sapane wong kang taqwa marang Allah
SWT, mongko Allah bakal ndadekno gawe wong iku dalan ingkang gampang, lan bakal ngawehi rizki soko arah kang ora den songko-songko.
Ma’asyiral muslimin rahimakumullah,
Menungso
meniko merupakan makhluk e pun Gusti Allah ingkang paling mulyo di antara
makhluk-makhluk lintu. Kemuliyaan meniko keranten menungso dipun paring Allah
kelebihan. Salah setunggalipun nggeh meniko arupi akal lan pikiran. Kelawan akal
lan pikiran meniko, kito saget mempelajari berbagai ilmu. Kito ugi pikantuk
bekal arupi ajaran agomo, sehinggo kito saget mbeda’aken pundi ingkang sae lan
awon lan pundi ingkang haram lan halal. Allah SWT. Ugi sampun nyipta’aken bumi lan sak isine meniko kangge menungso, lan nyediaaken sedoyo kebutuhanipun arupi tumbuh-tumbuhan,
air, buah-buahan, binatang ternak, kendaraan lan sak lintu-lintunipun arupi rizki ingkang
katah sanget. Ngantos
yen kito sedoyo bade ngitung ni’mat ingkang sampun dipun paringi dining Allah, niscaya
kito mboten saget ngitung jumlahipun. Dawuhepun Allah:
اعوذ
بالله من الشيطان الرجيم: وَإِنْ تَعُدُّوا نِعْمَةَ اللَّهِ لَا تُحْصُوهَا ۗ
إِنَّ اللَّهَ لَغَفُورٌ رَحِيمٌ
Artosipun: Yen siro ngitung-ngitung nikmat-e
Allah, mongko siro ora bakal ngitung jumlah-e. Sak temene
Allah zat kang Moho Paring Ampunan lan Moho Welas Asih.
Jalaran
soko nikmat ingkang katah meniko, kito wajib bersyukur marang Allah SWT. Defini
syukur nggeh meniko berterima kasih lan memuji marang Allah SWT, dzat ingkang
sampun maringi sedoyo keni’matan. Bersyukur merupakan setunggalipun betuk
ibadah marang Allah, lan syukur meniko sampun dados perintah saking Allah SWT. Syukur
meniko kedah dipun lampai ngangge tigang perkawis: nggeh meniko ngangge manah, lisan,
lan perbuatan.
Tiang ingkang
bersyukur marang Allah atas kenikmatan ingkang sampun dipun trami kedah
mengakui kenikmatan meniko ing ndalem manahipun, lajeng ngucapaken kalimat
“Alhamdulillah” ingkang artosipun “sekabehane puji kedue Allah”, lajeng
“tahaddats bi ni’mah” utawi mencerita’aken keni’matan meniko ten tiang lintu, tanpo
sifat pamer. Bersyukur kelawan perbuatan nggeh miniko nggera’aken badanipun
kangge luwih ta’at marang Allah SWT. Nglampai perintahipun lan nebihi
awisanipun Allah SWT. Ugi berbagi sebagian saking ni’mat meniko kalian tiang
ingkang mbutuh-aken.
Ing ndalem
Al-Qur’an, Allah mrintahaken kito senantiasa bersyukur atas nikmat ingkang
sampun dipun paringken. Dawuhipun Allah:
اعوذ
بالله من الشيطان الرجيم:
فاذكروني أذكركم واشكروني ولا تكفرون
Artosipun: Mongko soko iku, ilingo siro maang Aku (Allah), mongko Aku iling karo siro kabeh, lan syukur-o siro kabeh marang Aku (Allah), lan ojo kufur marang nikmat-Ku.
Allah ugi dawuh:
يَا
أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا كُلُوا مِنْ طَيِّبَاتِ مَا رَزَقْنَاكُمْ وَاشْكُرُوا
لِلَّهِ إِنْ كُنْتُمْ إِيَّاهُ تَعْبُدُونَ
Artosipun: He wong-wong kang podo iman, mangan-o siro kabeh saking rezeki
kang apik, kang wis den paringno marang siro kabeh,
lan syukur-o marang Allah, yen siro kabeh temen-temen nyembah marang gusti Allah.
Ma’asyiral Muslimin rahimakumullah,
Allah ugi negesaken bilih tiang ingkang
bersyukur meniko sejatosipun mboten paring pengaruh nopo-nopo dateng Allah,
keranten Allah maha kaya lan mboten butuh dateng makhluk-ipun. Nanging, akibat
syukur meniko bakal wangsul dateng awak kito piyambak. Lan kosok wangsulipun,
tiang ingkang mboten bersyukur mongko akibat-ipun wangsung dateng awak-ipun,
arupi azab saking gusti Allah. Ing ndalem Al-Quran surah An-Naml ayat 40, Allah
SWT dawuh:
وَمَنْ شَكَرَ فَإِنَّمَا يَشْكُرُ لِنَفْسِهِ ۖ وَمَنْ كَفَرَ
فَإِنَّ رَبِّي غَنِيٌّ كَرِيمٌ
Artosipun: Lan sapane wong
kang gelem syukur moko sak temene dewe’e syukur kanggo keapikane awak’e dewe, lan sapane wong kang
kufur, moko sak temene Pengeranku Allah Maha Sugih lan
Maha Mulyo."
Syukur meniko merupakan sifat ingkang
paling sae saking sifat-sifat sae lintune. Imam Al-Ghazali ing ndalem
kitab-ipun ihya’ ulumuddin berpendapat bilih syukur meniko luwih utomo
katimbang sabar, zuhud, lan sifat-sifat lintune. Imam al-Ghazali ngendiko:
1. Tiang ingkang bersyukur meniko kedah
nyumerapi lan mengakui nikmat saking Dzat pemberi ni’mat, nggeh meniko Allah
SWT. Sedoyo nikmat ndugi saking Allah. Bilih wonten tiang ingkang menganggap
wonten pihak lintu sak liyane gusti Allah ingkang paring nikmat, mongko
syukuripun tiang niku mboten sempurno.
2. Tiang ingkang mensyukuri nikmat-pun Allah
meniko kedah dipun sertai kelawan tunduk marang Allah lan nge-gung-aken Allah. Contoh-ipun,
tiang ingkang pikantuk nikmat sehat kedah memanfaataken kesehatan-ipun kangge
beribadah marang Allah, nyambut damel ingkang halal sesuai kelawan keahlian
masing-masing. Contoh lintu, nalikane kito pikantuk rizki saking Allah arupi bondo,
hasil panen, lan lintu-lintunipun, mongko pun eman-eman ngedalaken zakate,
sebagai bukti syukur kito.
3. Kelawan nikmat ingkang kito terimo sakng
Allah, mongko kito kedah mencintai Allah, lan pun ngantos durhaka marang Allah.
Hal meniko saget kito peroleh yen kito purun
merenungkan hikmah saking nopo ingkang sampun dipun-cipta-aken Allah.
Misalipun, kito nyumerapi bilih mripat utawi pengelihatan meniko merupakan
nikmat ingkang ageng saking gusti Allah. Ten ndunyo niki katah tiang ingkang
kurang beruntung keranten mboten saget ningali. Kito kedah ngguna-aken nikmat
arupi pengelihatan meniko kangge maos Al-Qur’an, mempelajari ilmu pengetahuan,
lan kangge kesaenan-kesaenan lintune. Lajeng, kito kedah menahan penglihatan
kito saking barang-barang ma’siyat ingkan haram kados tontonan-tontonan ingkang
merusak moral, tontonan ingkang mengarah dateng kemusyrikan, lan acara-acara
televise ingkang mboten bermutu.
Lajeng, Tiang ingkang bersyukur marang
Allah ugi kedah berterima kasih marang tiang lintu. Kito kedah ngucap-aken
terima kasih marang tiang lintu ingkang sampun berbuat sae marang kito. Ing
ndalem setunggalipun hadits, Rasulullah SAW. dawuh:
عَنْ أَبِى هُرَيْرَةَ عَنِ النَّبِىِّ -صلى الله
عليه وسلم- قَالَ « لاَ يَشْكُرُ اللَّهَ مَنْ لاَ يَشْكُرُ النَّاسَ ».
Artosipun:
“Abu Hurairah radhiyallahu ‘anhu ngendiko, bilih Nabi Muhammad shallallahu
‘alaihi wasallam dawuh: “Ora syukur marang Allah sapane wong kang orang syukur
marang menungso liyo.” (HR. Abu Daud)
Ma’asyiral Muslimin rahimakumullah,
Hikmah saking sifat syukur meniko katah
sanget.
1. Allah bakal nambahi nikmat dateng tiang
ingkang purun bersyukur. Kosok wangsulipun, Allah bakal maringi azab ingkang
pedih dateng tiang ingkang mboten purun bersyukur. Dawuhipun Allah:
وَإِذْ تَأَذَّنَ رَبُّكُمْ لَئِنْ شَكَرْتُمْ
لأزِيدَنَّكُمْ وَلَئِنْ كَفَرْتُمْ إِنَّ عَذَابِي لَشَدِيدٌ
Artosipun: “Lan ilingo naliko Pengeranmu dawuh, yen siro kabeh syukur
moko Aku bakal nambah-i nikmat iku kanggo siro kabeh, lan yen siro kufur, moko saktemene siksa-Ku pedih banget.” (QS.
Ibrahim: 7)
2. Allah sampun janji, bilih tiang ingkang
syukur meniko bakal pikantuk walesan ingkang sae saing Allah SWT. Dawuhipun
Allah:
وَسَيَجْزِي اللَّهُ الشَّاكِرِينَ
Artosipun: “... lan Allah bakal paring pinwales kang sae kanggo wong-wong kang podo syukur.”
3. Tiang-tiang ingkang syukur meniko bakal
pikantuk ganjaran suwargone Allah SWT. ingkang penuh kelawan kenikmatan. Milo
soko niku, kito kedah bersyukur ing ndalem keadaan nopo-kemawon. Nalikane niko
pikantuk kenikmatan, kito ucapaken “الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي بِنِعْمَتِهِ
تَتِمُّ الصَّالِحَاتُ”, artosipun “sekabehane puji
kedue Allah, kelawan ni’mate sempurno piro-piro keapikan”, lan nalikane
pikantuk mushibah, kito ucapaken “inna lillahi wa inna ilaihi raajiun” lajeng
maos “alhamdulillahi ala kulli haal” artosipun “sekabehane puji kedue Allah,
ing atas-e sakben-sakben perkoro”,
Ma’asyiral Muslimin rahimakumullah:
Kangge penutup khutbah, syukur meniko
merupakan sifat mulia ingkang kedah kito biasa-aken, sahinggo saget dados
karakter utawi kebiasaan kito. Kelawan sifat syukur meniko kito bakal pikantuk penghargaan
saking Allah lan saking sesami menungso. Milo soko niku, monggo kito senantiasa
bersyukur marang Allah SWT atas sedoyo nikmat-nikmat-ipun, lan berterima kasih
marang sesame menungso ingkang sampun berbuat baik marang kito. Mugi-mugi Allah
senantiasa maringi kito kekuatan lan hidayah, sehinggo kito saget dados
tiang-tiang ingkang pandai bersyukur.
اعوذ
بالله من الشيطان الرجيم: وَإِذْ تَأَذَّنَ رَبُّكُمْ لَئِنْ
شَكَرْتُمْ لأزِيدَنَّكُمْ وَلَئِنْ كَفَرْتُمْ إِنَّ عَذَابِي لَشَدِيدٌ
بارك الله لي
ولكم في القرآن العظيم، ونفعني وإياكم بما فيه من الآيات والذكر الحكيم، أقول قولي
هذا واستغفر الله العظيم , إنه
هو الغفور الرحيم.
Khutbah Kedua
اَلْحَمْدُ لله حَمْدًا كَثِيْرًا كَمَا اَمَرَ. اَشْهَدُ اَنْ لَا
اِلَهَ اِلَّا الله وَحْدَهُ لَا شَرِيْكَ لَهُ اِرْغَامًا لِمَنْ جَحَدَ وَ
كَفَرَ. وَ اَشْهَدُ اَنَّ سيدنا مُحَمَّدًا عَبْدُهُ وَ رَسُوْلُهُ وَ حَبِيْبُهُ
وَ خَلِيْلُهُ, سَيِّدُ الْإِنْسِ وَ الْبَشَرِ. اَللَّهُمَّ صَلِّ وَ سَلِّمْ وَ
بَارِكْ عَلَى سيدنا مُحَمَّدٍ, وَ عَلَى اَلِهِ وَ اَصْحَابِهِ وَ سَلَّمَ
تَسْلِيْمًا كَثِيْرًا.
اَمَّا بَعْدُ، فَيَا عِبَادَ الله اِتَّقُوْا الله وَ اعْلَمُوْا ان
الله يعلم مافي انفسكم فاحذروه واعلموا ان الله غفور حليم. اَللَّهُمَّ صَلِّ وَ
سَلِّمْ وَ بَارِكْ عَلَى سيِّدَنا مُحَمَّدٍ وَعَلَى اَلِ سيِّدَنا مُحَمَّدٍ
كَمَا صَلَّيْتَ عَلَى اِبْرَاهِيْمَ وَ عَلَى اَلِ اِبْرَاهِيْمَ فِى
الْعَالَمِيْنَ اِنَّكَ حَمِيْدٌ مَجِيْدٌ…
اَللَّهُمَّ اغْفِرْ لِلْمُؤْمِنِيْنَ
والْمُؤْمِنَاتِ, والْمُسْلِمِيْنَ وَالْمُسْلِمَاتِ, اَلْأَحْيَاءِ مِنْهُمْ وَالْأَمْوَاتِ, اِنَّكَ سَمِيْعٌ قَرِيْبٌ مُجِيْبُ
الدَّعْوَاتِ, وَ قَاضِيَ الْحَاجَاتِ, يا رب العالمين.
رَبَّنَا لَا تُزِغْ قُلُوْبَنَا بَعْدَ اِذْهَدَيْتَنَا وَ هَبْلَنَا مِنْ
لَدُنْكَ رَحْمَةً اِنَّكَ اَنْتَ الْوَهَّابُ. اللهم ثبت قلوبنا على دينك وطاعتك وشكرك
وحسن عبادتك. رَبَّنَا هَبْلَنَا
مِنْ اَزْوَاجِنَا وَ ذُرِّيَّتِنَا قُرَّةَ اَعْيُنٍ وَ اجْعَلْنَا
لِلْمُتَّقِيْنَ اِمَامًا. اللهم ادفع عنا الغلاء, والبلاء, والوباء, والفحشاء, وسوءَ الفتن
ماظهر منها وما بطن عن بلدنا أندنسيا هذا خاصة, وعن سائر بلاد المسلمين عامة, يا
رب العالمين. رَبَّنَا اَتِنَا فِى الدُّنْيَا حَسَنَةً وَ فِى الْآخِرَةِ
حَسَنَةً وَ قِنَا عَذَابَ النَّارِ.
عِبَادَ الله! اِنَّ الله يَأْمُرُ بِالْعَدْلِ
وَ الْإِحْسَانِ, وَاِيْتَاءِ ذِى الْقُرْبَى, وَيَنْهَى عَنِ الْفَحْشَاءِ
وَالْمُنْكَرِ وَالْبَغْىِ, يَعِظُكُمْ لَعَلَّكُمْ تَذَّكَّرُوْنَ, فَاذْكُرُوْا
الله الْعَظِيْمَ يَذْكُرْكُمْ وَ اشْكُرُوْهُ عَلَى نِعَمِهِ يَزِدْكُمْ وَ
لَذِكْرُ اللهِ اَكْبَرُ.